HR-nieuws: Wanneer heeft mijn werknemer recht op verlof?

Vakantiedagen en andere vrije dagen
De wettelijke regeling van betaalde vakantiedagen is bedoeld voor een gezonde balans tussen arbeid en ontspanning, tussen werk en privé. Daarnaast zijn er andere vormen van verlof. De meest voorkomende verlofregelingen nemen we met je door.

Wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen
Volgens de wet heeft je werknemer recht op vakantie van ten minste viermaal de overeengekomen arbeidsduur per week. Werkt degene fulltime, dan komt dit neer op twintig wettelijke vakantiedagen per jaar. Het kan zijn dat er in de arbeidsovereenkomst of cao staat dat zij jaarlijks recht hebben op meer dan twintig vakantiedagen. Die extra dagen zijn zogenoemde bovenwettelijke vakantiedagen.

Geldigheidsduur vakantiedagen
Bovenwettelijke vakantiedagen blijven vijf jaar geldig. Wettelijke vakantiedagen moet de werknemer opnemen binnen een half jaar na het kalenderjaar waarin ze zijn opgebouwd. Deze vakantiedagen komen te vervallen als ze niet worden opgenomen. Dit geldt echter niet als je geen toestemming hebt gegeven aan je werknemer om vrij te nemen. Onmisbaarheid door ziekte van een directe collega is daar een voorbeeld van.

Ook met een nulurencontract heeft de werknemer recht op vakantiedagen. Soms krijgt degene dan een all-in loon. Dit houdt in dat het brutoloon plus de vakantietoeslag plus de vakantiedagen in één keer maandelijks worden uitbetaald. Een all-in loon kan leiden tot weerstand, omdat niet altijd duidelijk is welk deel van de betaling betrekking heeft op het loon, de vakantietoeslag of de vergoeding voor vakantiedagen.

Verlof met officiële feestdagen
Op officiële feestdagen, zoals Tweede Kerstdag en Nieuwjaarsdag, is de werknemer meestal vrij. In sommige branches geldt dat echter niet, want daar gaat het werk gewoon door, zoals in de zorg en in de horeca.

In de wet is niets geregeld over het recht op betaald verlof tijdens officiële feestdagen. Het is dus niet zo dat jouw werknemers altijd recht hebt op een betaalde vrije dag als er sprake is van een officiële feestdag. Het is afhankelijk van wat er in het arbeidsovereenkomst, het bedrijfsreglement of de cao staat vermeld. Wanneer je als bedrijf gesloten bent op een officiële feestdag, dan heeft je werknemer wel recht op een betaalde verlofdag.

Verlof als je werknemer zwanger is en gaat bevallen
Als je werknemer zwanger is, dan heeft zij recht op zwangerschaps- en bevallingsverlof. Als werkgever vraag je bij het UWV een uitkering aan op basis van de Wet arbeid en zorg (WAZO). Meestal wordt die WAZO-uitkering aan de werkgever uitbetaald. De werkgever blijft gewoon het salaris aan de werknemer doorbetalen, inclusief eventuele pensioenpremie, eindejaarsuitkering en overige arbeidsvoorwaarden. Goed om te weten: tijdens het zwangerschaps- en bevallingsverlof bouw de werknemer ook vakantiedagen op.

Partnerverlof, kraamverlof, geboorteverlof
De partner van de vrouw die gaat bevallen heeft recht op 1 werkweek geboorteverlof. Dit verlof heet ook wel partnerverlof of kraamverlof.
Een werknemer heeft ook recht op verlof als een kind wordt geadopteerd of als er een pleegkind zich bij het gezin voegt.

Calamiteitenverlof en ander kort verzuimverlof
De werknemer heeft recht op kort verlof met behoud van het volledige salaris in de volgende situaties:

• Als er een calamiteit is in de privésituatie. Bijvoorbeeld bij brand in de woning.
• Als er sprake is van zeer bijzondere persoonlijke omstandigheden.

De wet voorziet niet in een opsomming van wat er wordt verstaan onder een zeer bijzondere persoonlijke omstandigheid. Een aantal voorbeelden geeft de wet wel:

• Het overlijden en de begrafenis van naaste bloed- en aanverwanten;
• Spoedeisend, onvoorzien of redelijkerwijze niet buiten werktijd om te plannen arts- of ziekenhuisbezoek;
• Een wettelijke verplichting, zoals het verschijnen als getuige;
• Stemmen tijdens lokale of landelijke verkiezingen, maar alleen als dat buiten werktijd niet mogelijk is;

Kortdurend zorgverlof
Kortdurend zorgverlof is het recht op verlof voor de noodzakelijke verzorging van een zieke partner of kind. Een veelvoorkomende situatie is dat wanneer het kind zo ziek is, dat het niet naar school kan. De eerste dag heeft je werknemer recht op 100% van je loon, daarna op 70%. De werknemer mag jaarlijks maximaal twee weken kortdurend zorgverlof opnemen bij een fulltime dienstverband.

Langdurend zorgverlof
Langdurend zorgverlof is onbetaald verlof, bedoeld voor de verpleging en verzorging van een ouder, partner of kind dat levensbedreigend ziek is. Een belangrijk criterium in dat verband is wel dat de werknemer de enige bent die deze zorg kan bieden.